Hoe psychosomatische oefentherapie mij hielp

Toen ik aan de opleiding voor psychosomatische oefentherapie begon had ik zelf al ruim 10 jaar chronische pijnklachten. De reumatoloog had het fibromyalgie genoemd, ik noemde het zelf somatisch onverklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Dagelijks had ik pijn met scores van 8 tot 10 op een schaal van 10. Door diverse therapieën en cursussen had ik het inmiddels geaccepteerd, ik luisterde naar mijn lichaam, legde de lat wat lager en probeerde minder perfectionistisch te zijn. De psycholoog had me verteld dat ik genoeg inzicht had, ik wist heel goed wat wel en wat niet verstandig was. De haptonoom had me beter leren ontspannen. Bij mindfulness had ik geleerd om tijd voor mezelf te nemen en bewuster in het nu te leven. Allemaal goede therapieën en technieken die me op weg hadden geholpen.

Toen ik begon aan de opleiding wilde ik vooral een goede therapeut worden en stiekem hoopte ik dat ik aan het eind van de opleiding minder pijn zou hebben. Want ook al had ik geleerd om de pijn niet teveel aandacht te geven, als je elke dag zoveel last hebt is het echt moeilijk om je aandacht te verleggen. Je hoopt toch altijd dat het weg zal gaan.

Ik wist inmiddels hoe mijn pijn was ontstaan, vroeger ben ik gepest op school en dat helpt niet echt mee aan je zelfbeeld. Verschillende gebeurtenissen in het leven hebben invloed gehad op mijn lichaam en mijn pijnbeleving. Met diverse oefeningen tijdens de opleiding groeide het inzicht in wat dat soort dingen met je kunnen doen en vooral wat het met mij had gedaan. Maar het grote inzicht kwam tijdens een oefening die de neerwaartse pijltechniek heet. Tijdens dit gesprek kwam ik tot inzicht dat ik deed waar ik altijd een beetje op had neergekeken. Mijn pijn was er omdat het me winst gaf. Soms heb je een ziekte of pijn nodig om bijvoorbeeld nee te kunnen zeggen of om aandacht te krijgen of om iemand bij je te kunnen houden. Dat noemen ze ziektewinst. Bij mij was het nee zeggen altijd erg moeilijk en mijn pijn hielp me daarbij. Ik wilde niemand teleurstellen, dus als ik iets moest doen van mezelf waar ik eigenlijk niet achter stond ging mijn lichaam erg pijn doen zodat ik kon zeggen, sorry, ik wil wel maar ik kan het niet. Dit proces gebeurt natuurlijk onbewust, zo werkt het tussen lichaam en geest. Door dit inzicht leerde ik dat ik nee mag zeggen. Het gaat erom wat ik wil en wat ik daarmee doe. Daar heb ik geen pijn voor nodig.

Het was voor mij het laatste stukje wat ik nodig had om van mijn pijn af te komen. Sinds dat moment is mijn pijn afgezakt. Natuurlijk heb ik nog wel eens last. In tijden van drukte, stress of als ik terugval in mijn oude gewoonte. Maar nu denk ik, wat wil mijn pijn me vertellen? Zijn er onverwerkte emoties? Loop ik mezelf voorbij? Leg ik de lat weer te hoog? Of doe ik dingen niet omdat ík het wil, maar omdat ik denk dat de ander dat van me wil? Dan ga ik weer even mediteren, neem ik weer tijd voor mezelf, bedenk ik me weer wat ik wil en hoe ik dat ga doen. En dan kan ik er weer tegenaan.

Nu is iedereen anders natuurlijk. Iedereen heeft zo zijn eigen dingen meegemaakt, heeft zijn eigen pijn, lichaam en beleving. Het mooie van de psychosomatische oefentherapie is dat je samen met de ander gaat zoeken wat voor die persoon het beste is. Waar is iemand het meest bij geholpen? Soms zit iemand aan het eind van zijn proces, zoals ik dat had. Maar soms ook aan het begin, en dan zet ik iets in werking wat misschien pas jaren later wordt afgemaakt.

Voor mij was deze opleiding natuurlijk de beste keus ooit. En het werk is zo leuk en zo dankbaar. Het geeft me energie en natuurlijk doe ik dit omdat ik dit wil en er heel blij van wordt. Mooi meegenomen dat ik anderen er goed mee kan helpen. Ik hoop dit nog heel lang te mogen doen.

Na 2 jaar pijn eindelijk weer fit

Een meisje van 16 jaar kwam bij me in de praktijk op verwijzing van de revalidatie-arts. Ze had al 2 jaar onverklaarbare pijn in het hele lichaam. Dan weer hier, dan weer daar, haar spieren en gewrichten protesteerden steeds maar weer. Er was divers onderzoek gedaan, maar niet echt iets gevonden. Nu kwam de vraag of ik haar kon helpen.

Bij de uitgebreide intake vroeg ik alles na. Wanneer ze pijn heeft, wat ze allemaal doet, wat haar hobby’s zijn, maar ook hoe ze slaapt. Ze vertelde dat ze al een aantal jaar heel slecht in slaap kon komen. Ze lag soms anderhalf uur wakker voordat ze in slaap viel. Tijdens de nacht werd ze diverse malen wakker en lag dan weer een poos zonder in slaap te kunnen komen. Ze voelde zich inmiddels depressief, had hyperventilatie, en ze had geen zin meer in haar hobby dansen. Ze was te moe.

Ik begon daarom de behandeling niet pijn gericht maar slaap gericht. Haar bedritueel kon anders, haar bedtijd verschoven we een half uur later, de kamer werd meer verduisterd en haar ouders letten op dat er geen wasmachine meer aanging ’s avonds. Daarnaast leerde ze met ontspanningsoefeningen om de spanning in haar lichaam en hoofd meer los te laten. Een aantal weken later sliep ze al zoveel beter.

We startten met krachttraining en bouwden de belasting op. Elke dag even dansen, leuke dingen doen, afleiding zoeken middels inspanning. Ik zag haar elke week weer opfleuren.

Nu zijn we 4 maanden verder en de pijn is minimaal. Ze danst weer en ziet de toekomst rooskleurig in. Wat een voldoening geeft me dit toch elke keer maar weer, dit is de reden dat ik dit werk doe.

De effecten van mindfulness op pijn

Als lid van het netwerk chronische pijn oefentherapie leer ik veel over pijn, pijnbeleving en pijngedrag. Met diverse behandeltechnieken proberen we mensen met pijn zonder duidelijke oorzaak of zonder oplossing weer meer kwaliteit van leven te geven. Dit bestaat bv uit ontspanningsoefeningen, opbouwen belastbaarheid, werken naar een eigen gekozen einddoel of anders leren denken. Ook mindfulness is een onderdeel van mijn behandeling.

Wat is dat nou, mindfulness? Toen ik het voor het eerst hoorde dacht ik dat het iets zweverigs zou zijn. Meditaties, dat is toch meer iets voor de Oosterse cultuur. Wij Westerlingen zijn toch geneigd om bewijzen te willen zien voor effectiviteit van een therapie of behandeling. En wat blijkt, mindfulness is een bewezen effectieve methode bij het beter leren omgaan met chronische pijn.

Wij mensen denken. ‘Ik denk, dus ik ben’ is een bekende filosofische uitspraak van Descartes. Denken maakt ons uniek. Maar dat denken kan ons ook veel problemen bezorgen. Soms blijven gedachtes maar door je hoofd schieten, ben je bezig met alles wat nog moet, wat er is gebeurd in het verleden, bedenk je 10 scenario’s voor een situatie die nog komen moet. Op zo’n moment schiet je stresshormoon omhoog. Dat hormoon zorgt voor een verhoogde hartslag, een intensievere ademhaling en een verhoogde spierspanning. En van dat laatste krijgen veel chronisch pijnpatiënten meer pijn.

Als je dus leert door middel van meditaties meer in het nu te zijn, gedachtes te accepteren maar je er niet in te verliezen, dan kan je dat stresshormoon weer omlaag brengen. En dus minder spierspanning en dus minder pijn. Onderzoeken van de hersenen hebben aangetoond dat mensen met pijn die mindful gingen leven na een aantal weken minder activiteit hadden in het pijncentrum. Wie wil dit nu niet?

Met de meditaties leer je om met aandacht bij jezelf te zijn. En dat zonder oordeel over jezelf, met acceptatie dat je bent wie je bent. Zonder streven, met een open blik. Dit kan je doen bij iemand die is opgeleid tot mindfulness trainer.

Mensen met chronische pijn die een complete aanpak willen op het gebied van anders leren denken, leren omgaan met de pijn in combinatie met mindfulness zijn van harte welkom bij mij. Nieuwsgierig of heeft u vragen dan kunt u mij altijd een mail sturen of bellen.

Lichamelijke klachten door slecht slapen

Als je pijn hebt in je lichaam ga je meestal op zoek naar de oorzaak daarvan. Bij acute pijn is er meestal een duidelijke oorzaak te vinden en die pijn gaat ook met enkele weken over. Bij chronische pijn zoek je steeds naar een oorzaak, wellicht heb je het lichaam anders belast door in de tuin werken of je hebt veel spanningen, maar meestal is die duidelijke oorzaak niet te vinden. Onderzoek door huisarts of specialist wijst vaak niks uit of je krijgt de diagnose slijtage of het advies leer er maar mee leven. Vaak wordt er nog wel gevraagd naar de kwaliteit van slaap en bij slecht slapen worden er medicijnen ingenomen om dat zo op te lossen.

Maar het kan ook zijn dat het slechte slapen de oorzaak is van de verergering van de pijn. En dan moet je dus de kwaliteit van slapen verbeteren en liefst niet met een pilletje maar door slapen te leren.

De slaapcyclus bestaat uit een een aantal periodes van diepe slaap en aan het eind periodes van minder diepe slaap. Die diepe slaap is de herstelslaap. Het lichaam wordt wat kouder, het bewustzijn daalt ver en het lichaam gaat repareren. Spieren herstellen, tussenwervelschijven vullen zich weer met vocht, botweefsel wordt gerangschikt. Als je niet in die diepe slaap komt mis je dus hersteltijd voor het lichaam. En dan sta je gebroken op, moe van al het woelen en dan begint de dag alweer. Vaak denkt men dan dat het komt door iets wat je de dag ervoor hebt gedaan, maar naar het slapen zelf wordt niet vaak gekeken.

De slaapoefentherapeut doet dit wel. Deze oefentherapeut heeft extra scholing gehad in hoe de slaap in elkaar zit en wat allemaal invloed heeft op die slaap. Door een uitgebreid vraaggesprek krijgt de slaapoefentherapeut meer inzicht in wat iemand doet en gaat dan aan de gang met adviseren, ontspanningsoefeningen geven, inzicht geven en eventueel de pijn aanpakken.

Door beter slapen herstelt het lichaam beter en zal chronische pijn verminderen of anders ervaren worden. Wie wil dit nu niet? Voor meer informatie klik hier 

 

Anders denken heeft veel invloed op hoe je lichaam voelt

Omdat ik ben aangesloten bij het Netwerk Chronische Pijn  volg ik diverse cursussen. Eén daarvan was de “mindfulness approach van chronische pijn”. Eerder dacht ik bij mindfulness aan zweverige mensen die met foefjes zaligmakend gelukkig zijn. Totdat ik me er meer in verdiepte.

Mindfulness is ontwikkeld door een wetenschapper die ook boeddhist was. Aangezien wij in de westerse wereld alles bewezen willen zien heeft hij onderzoek gedaan naar de invloed van het denken op het lichaam. Hij bewees hiermee dat je met diverse oefeningen, waaronder meditatie, de aanmaak van het stresshormoon kan verminderen  waardoor het lichaam dus letterlijk minder onder spanning komt te staan. Aangezien stress een veel voorkomend probleem is als je chronische pijn hebt is stressvermindering dus absoluut gewenst.

Leer er maar mee leven, dat is wat een specialist of huisarts vaak zegt als er geen duidelijke oorzaak of oplossing voor je pijnprobleem is. Oefentherapeuten van het Netwerk Chronische Pijn helpen daarmee. Onder andere door scholing met motivational interviewing en mindfulness wordt geleerd om anders tegen pijn aan te kijken. Andere doelen stellen in het leven, de pijn niet laten heersen, maar er laten zijn. Accepteren, niet oordelen, een open blik naar jezelf.

De pijn zal niet weggaan. Maar hoe fijn zou het zijn als je weer met meer plezier je dag doorkomt? Als je weer doelen hebt die haalbaar zijn en waar je je goed bij voelt?

Informeren staat vrij, kijk eens op de site, wie weet is dit wat voor u.

Nadenkertjes…

Hieronder volgen enkele nadenkertjes die ik regelmatig gebruik in de praktijk.

 

Luister naar je lichaam, dan luistert het ook naar jou.

 

Vecht je tegen de pijn, dan vecht de pijn net zo hard terug, ermee leren omgaan geeft meer kwaliteit van leven.

 

Als er balans is in belasting en belastbaarheid functioneer je optimaal.

 

Accepteren dat je iets niet (meer) kunt is geen falen, maar een winst voor jezelf.

 

Pas als je goed voor jezelf zorgt kan je ook voor anderen zorgen.

 

 

Wie heeft er meer? Ik ben benieuwd naar jullie aanvullingen!

oefentherapie en depressie

Mensen met een depressie of een burn-out hebben vaak ook lichamelijke klachten. Lichaam en geest is een eenheid en deze beïnvloeden elkaar wederzijds. Als je je geestelijk niet goed voelt zeg je vaak: ik zit niet lekker in mijn vel. Je kan teveel op de schouders hebben, het hoofd laten hangen of geen stap meer kunnen verzetten. Andersom werkt het ook. Door het lichaam aan het werk te zetten recht je de rug, zet je de schouders eronder en gaat het koppie op.

Regelmatig behandel ik mensen met dit soort klachten. Ze komen voor lage rugpijn, hoofdpijn of hyperventilatie, maar de achterliggende oorzaak is bijvoorbeeld een depressie. Door met het lichaam aan de gang te gaan in de vorm van krachttraining voor buik- en rugspieren, conditietraining of ontspanningsoefeningen voelt men zich weer anders. Moe worden van inspanning is heel wat anders dan moe worden van het moe zijn.

Met de oefeningen komt er ook weer een gevoel van controle terug. Je hebt zelf invloed op hoe je je voelt en dat voelt goed. Als je eenmaal de drempel genomen hebt van het in beweging komen wordt het steeds makkelijker. Even een wandeling of een stukje fietsen geeft energie en als het regent ren je een paar keer de trap op en neer.

Door het verbeteren en intrainen van een goede houding krijg je ook een ander gevoel. Als je de rug recht en het hoofd rechtop houdt sta je toch steviger in je schoenen. Door gedragsverandering krijg je een andere houding, lichamelijk maar uiteindelijk ook geestelijk.

Dus ook met een depressie of een burn-out aan de slag bij de oefentherapeut!

van angstig naar vrolijk meisje

Een meisje van tien jaar kwam samen met haar moeder bij mij in de praktijk. Op de verwijzing van de huisarts stond als diagnose hyperventilatie. Het meisje had zomaar ineens last van angstaanvallen waarbij ze benauwd werd, het zweet haar uitbrak en ze licht in het hoofd werd. Meestal had ze dat in drukke of warme ruimtes. Ze wist niet goed wat ze ermee aan moest en vond het erg eng. Uit het intake gesprek en de ingevulde vragenlijst over hyperventilatie kwam zeer duidelijk naar voren dat ze absoluut de symptomen van hyperventilatie had, maar zonder psychische factor. Ze was geen piekeraar en stond open in het leven.

Bij het onderzoek was te zien dat ze snel en oppervlakkig ademhaalde. De adembeweging was vooral hoog bij het borstbeen te zien. We begonnen daarom met bewustwordingsoefeningen. Door haar te laten voelen waar ze de ademhaling zelf plaatste en dat dat ook anders kon, kreeg ze meer controle. We oefenden de buikademhaling in verschillende houdingen en in verschillende situaties. Ik ging soms vlak voor haar neus staan of over haar heen hangen en het lukte haar steeds beter om in haar eigen rustige ademhaling te blijven.

Na 4 behandelingen kwam ze stralend binnen. Ze had geen aanval gehad de afgelopen week en het voelde heerlijk dat ze zelf controle had over haar ademhaling. Ze durfde weer naar drukkere verjaardagen en zelfs met het warme weer van die week had ze geen problemen gehad.

Soms is iets wat best moeilijk lijkt toch makkelijk op te lossen.

Hyperventilatie? Ik denk eerder dat ik het aan mijn hart heb…

Hyperventilatie is nog steeds een onderschat probleem. Als mensen met hun klachten naar de huisarts gaan en als diagnose hyperventilatie krijgen zijn ze meestal niet gerustgesteld. En dan worden ze ook nog naar de oefentherapeut gestuurd, terwijl ze naar hun idee naar de cardioloog zouden moeten.

Klachten die bij hyperventilatie horen zijn vaak best eng. Drukkend gevoel op de borst, uitstraling naar de linker arm, tintelingen rond de mond, een knoop in de maag, misselijk, duizelig, paniekerig gevoel. Een hele lijst, en het verkeerde ademhalen staat er niet bij. Men is zich vaak niet bewust van de ademhaling, maar de oorzaak ligt daar wel.

Door teveel en te diep inademen en te weinig uitademen ontstaat er een disbalans in de verhouding zuurstof-koolstofdioxide. Door deze veranderingen stijgt de zuurgraad van het bloed wat de klachten van hyperventilatie veroorzaakt. De verkeerde manier van ademhalen ontstaat vaak bij spanningen en oververmoeidheid. Het kan iedereen overkomen.

Mensen die bij mij komen met hyperventilatie leg ik eerst zoveel mogelijk uit om de nare klachten te verklaren en meer inzicht te krijgen in de werking van het lichaam. Dit geeft al rust. Daarnaast gaan we aan de slag met ademhalingsoefeningen, ontspanningsoefeningen en rationeel emotionele training. Dit laatste betreft het leren van een andere manier van denken. Lichaam en geest is één en hyperventilatie is daar een heel duidelijk voorbeeld van. Oefentherapie kijkt ook altijd naar de mens als geheel en (be)handelt daar ook naar. Met als resultaat meer inzicht en controle en een cliënt die weer stevig met beide benen op de grond staat.

tips bij schouderklachten

Pijn in de schouder kan diverse oorzaken hebben en vaak worden ook verschillende plekken van pijn aangegeven. De volgende tips zijn bedoeld voor mensen die zeurende, zware pijn rondom het schoudergewricht hebben, vaak doortrekkend naar nek of bovenarm,of bij pijn tussen de schouderbladen (bovenrug) of bovenop de schouders (de zogenaamde monnikskapspier). Heb je ernstige stekende pijn en is bewegen erg pijnlijk dan is het beter eerst een arts te raadplegen.

1. Ga staan of zitten en laat de armen vrij langs het lichaam hangen. Zwaai vervolgens de armen losjes voor-achter met de nadruk op loslaten

2. Maak kleine cirkels met de schouders naar achter, laat de armen ontspannen hangen

3. Steun in gebukte houding met 1 arm en het hoofd op de tafel, de pijnlijke arm/schouder hangt vrij naar beneden. Maak kleine cirkelbewegingen met de loshangende arm. Leg de nadruk op loslaten.  

4. Laat de armen langs het lichaam hangen en rol de arm in en uit (de handpalmen wijzen naar buiten en naar binnen)

5.Liggend op de rug, benen gebogen neerzetten, armen langs het lichaam leggen. Schuif de beide handen richting de voeten over de grond. Bovenop de schouder gaat het rekken. Even vasthouden en weer loslaten (let op: niet actief weer optrekken) zie: [youtube=http://www.youtube.com/watch?v=VD18rg02U7I&feature=relmfu]

6. Slaap op de ‘goede’ zij, leg de pijnlijke arm op de heup of op een dik kussen voor je

7. Let overdag op de stand van je schouders, hou ze laag en los. Vaak gaat het mis bij ingespannen bezig zijn, bij autorijden, in de kou of bij kracht zetten.

8. Zorg voor afwisseling in je bewegingen, lang in 1 houding of boven je macht werken werkt averechts.

9. Als dit niet binnen een paar dagen helpt kan je het beste contact opnemen met een oefentherapeut in de buurt. Kijk op www.vvocm.nl